Κολονοσκόπηση
Ενδοσκοπικός έλεγχος παχέος εντέρου & τελικού ειλεού με ακρίβεια και ασφάλεια.
Θεόδωρος Αργυρόπουλος, M.D., M.Sc., Ph.D.
Επιμελητής Α’ Γαστρεντερολόγος, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Επιστημονικά Υπεύθυνος Γαστρεντερολογικού Περιστερίου Affidea
Περιεχόμενα
Τι είναι η κολονοσκόπηση;
Η κολονοσκόπηση είναι ενδοσκοπική εξέταση που επιτρέπει τoν άμεσo έλεγχο του βλεννογόνου του παχέος εντέρου και, όταν χρειάζεται, του τελικού ειλεού. Με λεπτό, εύκαμπτο ενδοσκόπιο υψηλής ευκρίνειας, ο γιατρός ανιχνεύει και αντιμετωπίζει βλάβες όπως πολύποδες, φλεγμονές, έλκη ή αιμορραγικές εστίες. Η κολονοσκόπηση αποτελεί μία ασφαλή, ανώδυνη εξέταση ρουτίνας, που μπορεί να προλάβει εύκολα, άμεσα και αποτελεσματικά, δυσάρεστες επιπτώσεις στην υγεία, και εν τέλει να σώσει ζωές.
Πότε γίνεται η κολονοσκόπηση;
Προληπτικός έλεγχος (screening)
- Από τα 50 έτη (ή νωρίτερα σε ομάδες αυξημένου κινδύνου: οικογενειακό ιστορικό, ΙΦΝΕ κ.ά.).
- Κατόπιν ιατρικής εκτίμησης, καθορίζεται συχνότητα επανελέγχου.
Διαγνωστικές ενδείξεις
- Αίμα στα κόπρανα.
- Αλλαγή συνηθειών εντέρου (πρόσφατη διάρροια/δυσκοιλιότητα).
- Σιδηροπενική αναιμία, ανεξήγητη απώλεια βάρους, κοιλιακός/ορθικός πόνος.
- Ευρήματα από απεικονιστικές (CT/MRI/PET) που απαιτούν ενδοσκοπική διερεύνηση.
- Ιστορικό πολυπόδων, καρκίνου ή ΙΦΝΕ (ελκώδης κολίτιδα/Crohn).
- Κοιλιακός πόνος ή πόνος στο ορθό
Θεραπευτικές πράξεις κατά τη διάρκεια
- Πολυπεκτομή / αφαίρεση προκαρκινικών βλαβών.
- Αιμόσταση αιμορραγικών βλαβών.
- Λήψη βιοψιών για ιστολογικό έλεγχο.
- Εξειδικευμένες τεχνικές (π.χ. EMR, όταν ενδείκνυται).
Τι προετοιμασία – διατροφή πρέπει να κάνω πριν από την κολοσκόπηση;
- Καθαρισμός εντέρου με ειδικό διάλυμα, σύμφωνα με γραπτές οδηγίες.
- Δίαιτα: συνήθως περιοριστική τις προηγούμενες ημέρες· την παραμονή προτιμώνται διαυγή υγρά (θα λάβετε ακριβές πλάνο).
- Φάρμακα: ενημερώστε για αντιπηκτικά/αντιαιμοπεταλιακά, αντιδιαβητικά, σκευάσματα σιδήρου κ.ά. Μπορεί να χρειαστούν προσαρμογές.
- Συνοδός την ημέρα της εξέτασης (λόγω μέθης) & αποφυγή οδήγησης μετά.
- Κατεβάστε τις οδηγίες προετοιμασίας
Πώς γίνεται η εξέταση;
Η κολονοσκόπηση πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένο και αποστειρωμένο χώρο, με τη χορήγηση ήπιας ενδοφλέβιας μέθης ώστε ο ασθενής να νιώθει άνετα, χωρίς πόνο ή άγχος. Ο γαστρεντερολόγος εισάγει προσεκτικά το κολονοσκόπιο – έναν λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα εξοπλισμένο με κάμερα υψηλής ευκρίνειας – μέσω του ορθού, προωθώντας το σταδιακά κατά μήκος του παχέος εντέρου και, όπου απαιτείται, έως τον τελικό ειλεό.
Κατά την αργή απόσυρση του ενδοσκοπίου πραγματοποιείται λεπτομερής επιθεώρηση του βλεννογόνου για τον εντοπισμό πιθανών αλλοιώσεων, όπως πολύποδες, φλεγμονές ή έλκη. Εφόσον κριθεί απαραίτητο, ο γιατρός μπορεί να λάβει δείγματα βιοψίας — μικρά τμήματα ιστού που αποστέλλονται για ιστολογική ανάλυση από παθολογοανατόμο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει φλεγμονή, αδένωμα ή κακοήθεια.
Επιπλέον, εάν εντοπιστούν πολύποδες, μπορούν να αφαιρεθούν κατά τη διάρκεια της ίδιας εξέτασης με μια απλή διαδικασία που ονομάζεται πολυπεκτομή.
Η συνολική διάρκεια της κολονοσκόπησης κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 30 και 45 λεπτών, ενώ χάρη στη μέθη η διαδικασία είναι ανώδυνη, ασφαλής και καλά ανεκτή από τον ασθενή.
Μετά την Κολονοσκόπηση
- Οδηγίες μετά την εξέταση
- Σύντομη παραμονή σε χώρο ανάνηψης μέχρι να υποχωρήσει η μέθη.
- Μην οδηγήσετε & μην χειριστείτε μηχανήματα το ίδιο 24ωρο.
- Ήπιο φούσκωμα ή αέρια είναι συνηθισμένα και παρέρχονται.
- Διατροφή: συνήθως επιστροφή σταδιακά στη συνήθη δίαιτα (θα λάβετε εξατομικευμένες οδηγίες).
- Επικοινωνήστε άμεσα αν εμφανίσετε έντονο κοιλιακό πόνο, πυρετό, επίμονο εμετό ή σημαντική αιμορραγία.
Τι δείχνει
- Πολύποδες/αδενώματα, νεοπλασίες.
- Φλεγμονές (ΙΦΝΕ), εκκολπώματα, αγγειακές βλάβες.
- Πηγές αιμορραγίας ή αναιμίας.
- Δυνατότητα θεραπευτικής αντιμετώπισης την ίδια στιγμή (π.χ. πολυπεκτομή, αιμόσταση).
Κόστος & Διάρκεια
- Η κολονοσκόπηση διαρκεί περίπου 30–45 λεπτά, ανάλογα με τα ευρήματα και τις τυχόν παρεμβάσεις (π.χ. πολυπεκτομή). Το κόστος εξαρτάται από:
- το είδος της εξέτασης (διαγνωστική ή θεραπευτική),
- τον χώρο διενέργειας,
- καθώς και τις αμοιβές του αναισθησιολόγου και του παθολογοανατόμου.
- Στον ιδιωτικό τομέα, πρόκειται για εξειδικευμένη εξέταση, και η αμοιβή καθορίζεται ανάλογα με την εμπειρία του ιατρού και τις επιμέρους υπηρεσίες που περιλαμβάνονται.
Ναι. Όταν υπάρχει ένδειξη ελέγχου και του ανώτερου και του κατώτερου πεπτικού, οι εξετάσεις μπορούν να γίνουν στην ίδια συνεδρία, συνήθως με πρώτα γαστροσκόπηση και έπειτα κολονοσκόπηση στην ίδια καταστολή, για άνεση και εξοικονόμηση χρόνου.
Παρενέργειες & Επιπλοκές
Η κολονοσκόπηση είναι καθιερωμένη και ασφαλής. Σπάνια καταγράφονται:
• Αιμορραγία (κυρίως μετά από πολυπεκτομή).
• Διάτρηση.
• Αντιδράσεις στη μέθη.
• Πόνοι στην κοιλιά, που είναι πολύ έντονοι από ό,τι οι πόνοι από την ύπαρξη αερίων, ή κράμπες
• Φουσκωμένη και σκληρή κοιλιά
• Εμετό
• Πυρετό
• Αποβολή μεγάλης ποσότητας αίματος από τον πρωκτό σας (ειδικά όταν έχει προηγηθεί αφαίρεση πολύποδα)
Η ομάδα του Δρ. Θεόδωρου Αργυρόπουλου ακολουθεί πρωτόκολλα ESGE/UEG για μέγιστη ασφάλεια.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Γιατί πρέπει να κάνω κολονοσκόπηση;
Η κολονοσκόπηση αποτελεί τη σημαντικότερη προληπτική εξέταση για τον έγκαιρο εντοπισμό και τη διάγνωση παθήσεων όπως οι πολύποδες και ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Αυτές οι παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν πλήρως όταν ανιχνευθούν εγκαίρως.
Επιπλέον, η εξέταση δίνει τη δυνατότητα ταυτόχρονης θεραπείας, όπως η αφαίρεση πολύποδα (πολυπεκτομή), η καυτηρίαση αγγειοδυσπλασιών ή άλλες ενδοσκοπικές παρεμβάσεις.
Πέρα από τον καρκίνο, μέσω κολονοσκόπησης μπορούν να διαγνωστούν φλεγμονές, εκκολπώματα και αιτίες αιμορραγίας στο παχύ έντερο.
Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για την κολονοσκόπηση; Τι διατροφή χρειάζεται;
Ο γιατρός σας θα σας δώσει αναλυτικές οδηγίες λίγες ημέρες πριν την εξέταση. Η σωστή προετοιμασία του εντέρου είναι απαραίτητη για να είναι η εξέταση αξιόπιστη.
Θα χρειαστεί:
• Ειδική δίαιτα για 2–3 ημέρες πριν την εξέταση.
Επιτρέπονται: κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, βραστό αυγό, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά, κομπόστα, χαμομήλι.
Αποφεύγονται: φρούτα, λαχανικά, όσπρια, τρόφιμα ολικής άλεσης, τηγανητά, γαλακτοκομικά.
• Επαρκής ενυδάτωση με νερό ή χυμούς χωρίς ανθρακικό.
• Χορήγηση καθαρτικού σκευάσματος, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, ώστε να καθαρίσει πλήρως το παχύ έντερο.
Η σωστή προετοιμασία είναι καθοριστική για την ακρίβεια της εξέτασης.
Πονάει η κολονοσκόπηση;
Όχι. Χάρη στη χορήγηση ήπιας μέθης, η εξέταση είναι απολύτως ανώδυνη και καλά ανεκτή από τον ασθενή.
Πότε παίρνω τα αποτελέσματα;
Τα μακροσκοπικά ευρήματα ανακοινώνονται αμέσως μετά την εξέταση, ενώ τα αποτελέσματα των βιοψιών είναι διαθέσιμα μέσα σε λίγες ημέρες, ανάλογα με το εργαστήριο.
Κάθε πότε πρέπει να γίνεται προληπτικά;
Συνιστάται από τα 50 έτη, ή νωρίτερα εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή άλλοι παράγοντες κινδύνου.
Η συχνότητα επανάληψης καθορίζεται εξατομικευμένα, ανάλογα με τα ευρήματα της εξέτασης.
Τι τρώω μετά την κολονοσκόπηση;
Συνήθως επιτρέπεται ελεύθερη δίαιτα με σταδιακή επάνοδο στη φυσιολογική διατροφή. Ο γιατρός θα σας δώσει εξατομικευμένες οδηγίες ανάλογα με την περίπτωσή σας.
Μπορώ να εργαστώ ή να οδηγήσω μετά;
Όχι την ίδια ημέρα, καθώς η μέθη επηρεάζει τα αντανακλαστικά. Συνιστάται ανάπαυση και αποφυγή οδήγησης ή έντονης δραστηριότητας για 24 ώρες.
Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές και επιτρέπει την αντιμετώπιση κάθε προβλήματος πριν εξελιχθεί.
Αν παρουσιάζετε ενοχλήσεις στο έντερο, αίμα στα κόπρανα ή αν έχετε φτάσει στην ηλικία προληπτικού ελέγχου, μην καθυστερείτε την κολονοσκόπηση.
Με τη σύγχρονη ενδοσκοπική τεχνολογία και την εμπειρία του Δρ. Θεόδωρου Αργυρόπουλου, η εξέταση πραγματοποιείται ανώδυνα, με ασφάλεια και ακρίβεια.