Δρ. Αργυρόπουλος

Φούσκωμα / Αέρια

Αέρια, Τυμπανισμός, Μετεωρισμός

Τα εγκλωβισμένα αέρια προκύπτουν είτε από κατάποση αέρα (αεροφαγία), είτε από βακτηριακή ζύμωση υδατανθράκων στο έντερο. Οι ασθενείς συχνά αναφέρουν φούσκωμα, πίεση ή πόνο στην κοιλιά, βορβορυγμούς, καθώς και υπερβολικό ρέψιμο ή μετεωρισμό.
Παρότι συνήθως αποτελούν καλοήθη λειτουργική ενόχληση, όταν επιμένουν ή συνοδεύονται από προειδοποιητικά σημεία, απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.

Θεόδωρος Αργυρόπουλος, M.D., M.Sc., Ph.D.
Επιμελητής Α’ Γαστρεντερολόγος, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Επιστημονικά Υπεύθυνος Γαστρεντερολογικού Περιστερίου Affidea

Δρ. Αργυρόπουλος
φούσκωμα
φούσκωμα

Συχνότερα αίτια φουσκώματος

Το φούσκωμα και η συσσώρευση αερίων στην κοιλιά είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων μηχανισμών που σχετίζονται με τη διατροφή, τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου και τη λειτουργικότητα του πεπτικού συστήματος.

Κύριες κατηγορίες αιτιών:

Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ζυμώσιμους υδατάνθρακες (FODMAPs) — όπως όσπρια, λάχανο, μπρόκολο, κρεμμύδι και ανθρακούχα ποτά — οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή αερίων λόγω ζύμωσης από τα εντερικά βακτήρια.

Η δυσανεξία στη λακτόζη (γαλακτοκομικά προϊόντα), η δυσανεξία στη φρουκτόζη (φρούτα, μέλι, γλυκαντικά) και η κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) είναι από τις πιο συχνές αιτίες εμμένουσας διάτασης και μετεωρισμού.

Η βακτηριακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου (SIBO) ή η δυσβίωση μεταβάλλουν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα, προκαλώντας υπερβολική παραγωγή αερίων και φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου.

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS): Φούσκωμα, διαταραχές στις κενώσεις και πόνος που υποχωρεί μετά την αφόδευση.

Λειτουργική Δυσπεψία: Αίσθημα πίεσης ή πληρότητας στο άνω μέρος της κοιλιάς μετά τα γεύματα.

Χρόνια Δυσκοιλιότητα: Προκαλεί εγκλωβισμό αερίων και διάταση του εντέρου.

Παγκρεατική ανεπάρκεια: Η μειωμένη παραγωγή ενζύμων οδηγεί σε ατελή πέψη και αυξημένα αέρια.

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού: Προκαλεί φλεγμονή του στομάχου και αυξημένη παραγωγή αερίων, με συνοδό δυσφορία στο επιγάστριο.

Διαβητική γαστροπάρεση: Καθυστερημένη κένωση του στομάχου, με αποτέλεσμα μεταγευματικό φούσκωμα.

Σκληρόδερμα και αυτοάνοσα: Διαταράσσουν τη φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου, προκαλώντας υπερβολικό αέρα και μετεωρισμό.

Παραλυτικός ειλεός: Παροδική παύση κινητικότητας του εντέρου, συνήθως μετεγχειρητικά ή σε μεταβολικές διαταραχές.

Αέρια: Πότε είναι φυσιολογικά

Το φούσκωμα και τα αέρια στην κοιλιά αποτελούν από τα πιο συχνά αίτια δυσφορίας στο πεπτικό σύστημα και μία από τις πιο κοινές αιτίες επίσκεψης στον Γαστρεντερολόγο. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για παροδικό, λειτουργικό και καλοήθες σύμπτωμα, το οποίο σχετίζεται με τη διατροφή, τον τρόπο λήψης των γευμάτων ή το στρες.

φούσκωμα

Πότε χρειάζεται ιατρικός έλεγχος;

Απευθυνθείτε σε Γαστρεντερολόγο εάν το φούσκωμα:

 

  • Επιμένει για περισσότερο από 2–3 εβδομάδες ή επιδεινώνεται με τον χρόνο
  • Συνοδεύεται από πόνο, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή απώλεια βάρους
  • Εμφανίζεται μετά από κάθε γεύμα, ακόμη και σε μικρές ποσότητες τροφής
  • Συνοδεύεται από ναυτία, έμετο ή αίμα στα κόπρανα
  • Παρατηρείται αναιμία, πυρετός ή νυχτερινός πόνος
  • Δεν βελτιώνεται παρά τις αλλαγές στη διατροφή ή τη λήψη σκευασμάτων χωρίς συνταγή (OTC)
  • Υπάρχει υποψία δυσανεξίας, κοιλιοκάκης ή βακτηριακής υπερανάπτυξης (SIBO)
Δρ. Αργυρόπουλος

Αντιμετώπιση & Ανακούφιση

Η θεραπευτική προσέγγιση του φουσκώματος και του μετεωρισμού εξαρτάται από το υποκείμενο αίτιο, αλλά σχεδόν πάντα περιλαμβάνει συνδυασμό διατροφικών αλλαγών, ρύθμισης κινητικότητας και, όταν χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή.

Στόχος είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων με τις ελάχιστες απαραίτητες παρεμβάσεις, χωρίς υπερβολικό περιορισμό στη διατροφή ή άσκοπη φαρμακευτική χρήση.

Σημαντικό: Σε πολλές περιπτώσεις, το φούσκωμα βελτιώνεται θεαματικά με απλές αλλαγές καθημερινότητας — πιο αργό ρυθμό στα γεύματα, λιγότερο στρες και καλύτερη ενυδάτωση.

  • Συνήθειες & Διατροφή
αέρια
  • Στοχευμένες Παρεμβάσεις (ανά αίτιο)
  • Δυσανεξίες: χρήση ενζύμων λακτάσης ή διαιτητική προσαρμογή όπου ενδείκνυται
  • Δυσκοιλιότητα: αύξηση πρόσληψης υγρών και φυτικών ινών, ρύθμιση κινητικότητας
  • SIBO ή δυσβίωση: εξατομικευμένη ιατρική αγωγή μετά από έλεγχο
  • Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού / παγκρεατική ανεπάρκεια: στοχευμένη θεραπεία βάσει διάγνωσης
  • Συμπτωματικά: σκευάσματα με σιμεθικόνη ήπιας δράσης μπορούν να μειώσουν προσωρινά τα αέρια
Αέρια, Φούσκωμα, Τυμπανισμός: Διάγνωση

Η διάγνωση είναι εξατομικευμένη και στοχεύει στον εντοπισμό του αιτίου, όχι απλώς στην ανακούφιση του συμπτώματος.

Η διερεύνηση περιλαμβάνει:

  • Κλινική εξέταση και λήψη λεπτομερούς ιστορικού
  • Αιματολογικό έλεγχο (γενική αίματος, δείκτες φλεγμονής, θυρεοειδική και ηπατική λειτουργία)
  • Υπερηχογράφημα άνω/κάτω κοιλίας
  • Έλεγχο κοπράνων (λιπαρά, αίμα, παράσιτα)
  • Έλεγχο για δυσανεξίες ή κοιλιοκάκη
  • Ενδοσκοπικό έλεγχο (γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση) όταν υπάρχει υποψία οργανικής νόσου ή επιμένουσα συμπτωματολογία.
  • Η έγκαιρη διάγνωση βοηθά στον εντοπισμό λειτουργικών ή οργανικών αιτίων και στην κατάλληλη θεραπευτική καθοδήγηση.
αέρια
5 Τροφές που Μειώνουν το Φούσκωμα
φούσκωμα αέρια

Ορισμένες τροφές συμβάλλουν φυσικά στη μείωση της δυσφορίας και στη βελτίωση της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος:

  • Αβοκάντο – Πλούσιο σε Κάλιο, μειώνει την κατακράτηση υγρών.
  • Ανανάς – Περιέχει βρομελίνη, ένζυμο που βοηθά στην πέψη πρωτεϊνών.
  • Σπαράγγια – Φυσική διουρητική δράση και υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
  • Μάραθος (Φοινόκιο) – Τα αιθέρια έλαιά του χαλαρώνουν το έντερο και μειώνουν τα αέρια.
  • Πιπερόριζα (Τζίντζερ) – Καταπραΰνει το στομάχι, βοηθά στην αποβολή αερίων μετά το γεύμα.
Έχετε συχνό φούσκωμα ή πόνο στην κοιλιά;

Μην το αγνοείτε.
Το φούσκωμα, τα αέρια ή ο τυμπανισμός μπορεί να οφείλονται σε δυσανεξίες, διαταραχές πέψης ή μικροβιακή ανισορροπία του εντέρου.
Η σωστή διάγνωση είναι το πρώτο βήμα για στοχευμένη αντιμετώπιση και ουσιαστική ανακούφιση.

Δρ. Αργυρόπουλος