Προληπτικός Έλεγχος 50+
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μία από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου παγκοσμίως, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Παρά τη συχνότητά του, είναι από τους λίγους καρκίνους που μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά, εφόσον εντοπιστούν έγκαιρα οι προκαρκινικές αλλοιώσεις — όπως οι πολύποδες.
Ο προληπτικός έλεγχος (screening) επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και αφαίρεση αυτών των αλλοιώσεων πριν εξελιχθούν σε κακοήθεια. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται σημαντικά η θνησιμότητα και αυξάνεται η πιθανότητα πλήρους ίασης.
Θεόδωρος Αργυρόπουλος, M.D., M.Sc., Ph.D.
Επιμελητής Α’ Γαστρεντερολόγος, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Επιστημονικά Υπεύθυνος Γαστρεντερολογικού Περιστερίου Affidea
Στόχος της Πρόληψης
Η πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου στοχεύει:
- Στον εντοπισμό πολύποδων και πρώιμων μορφών καρκίνου πριν προκαλέσουν συμπτώματα.
- Στην αφαίρεση βλαβών που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε κακοήθεια.
- Στην έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση όταν υπάρχει ήδη πρώιμη νόσος.
Η κολονοσκόπηση αποτελεί τη βασικότερη προληπτική εξέταση, καθώς επιτρέπει τόσο τη διάγνωση όσο και την άμεση αφαίρεση πολύποδων στον ίδιο χρόνο.
Πότε ξεκινά ο Προληπτικός Έλεγχος
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας:
- Ο έλεγχος ξεκινά στην ηλικία των 50 ετών για άνδρες και γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό.
- Επαναλαμβάνεται κάθε 10 χρόνια, εφόσον η πρώτη κολονοσκόπηση είναι φυσιολογική.
- Ο έλεγχος μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα (στα 40 ή και στα 45 έτη) σε περιπτώσεις οικογενειακού ιστορικού ή άλλων παραγόντων κινδύνου.
- Η συνέχιση του ελέγχου προτείνεται μέχρι τα 75 έτη, ενώ πέραν αυτής της ηλικίας εξατομικεύεται.
Ομάδες Αυξημένου Κινδύνου
Ορισμένα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου και χρειάζονται συχνότερο ή πρωιμότερο έλεγχο. Αυτές οι ομάδες περιλαμβάνουν:
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ή προχωρημένων πολύποδων.
- Ασθενείς με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ), όπως Ελκώδη Κολίτιδα ή Νόσο του Crohn.
- Άτομα με προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση στο παχύ έντερο.
- Άτομα με πολύποδες στο παρελθόν.
- Άτομα με κληρονομικά σύνδρομα, όπως το Σύνδρομο Οικογενούς Πολυποδίασης ή το Σύνδρομο Lynch.
Τι προβλέπει ο ΕΟΠΥΥ;
Ο ΕΟΠΥΥ αναγνωρίζει τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου και καλύπτει:
- Μικροσκοπική εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αιμοσφαιρίνης κάθε 2 χρόνια (ηλικίες 50–70).
- Κολονοσκόπηση κάθε 5 έτη για άνδρες και γυναίκες άνω των 50 ετών.
- Ετήσια κολονοσκόπηση για άτομα υψηλού κινδύνου (με οικογενειακό ιστορικό ή ΙΦΝΕ).
Η εξέταση πραγματοποιείται με παραπομπή από ειδικό γαστρεντερολόγο.
Παράγοντες Κινδύνου
Η εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου επηρεάζεται από γενετικούς, περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες:
- Παχυσαρκία και καθιστική ζωή
- Κάπνισμα
- Υπερκατανάλωση κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος
- Έλλειψη φυτικών ινών και φρούτων στη διατροφή
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Χρόνια φλεγμονή του εντέρου (π.χ. ελκώδης κολίτιδα)
Αντίθετα, η υγιεινή διατροφή, η συστηματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση του κινδύνου.
Πώς Μπορείτε να Προφυλαχθείτε
- Η πρόληψη βασίζεται τόσο στην έγκαιρη διάγνωση όσο και στην αλλαγή τρόπου ζωής.
- Διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος
- Ακολουθήστε διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης
- Περιορίστε κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας
- Αποφύγετε το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Εντάξτε σωματική άσκηση τουλάχιστον 150 λεπτά εβδομαδιαίως
- Συμβουλευτείτε γαστρεντερολόγο για εξατομικευμένο πρόγραμμα πρόληψης
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Πονάει η κολονοσκόπηση;
Όχι. Η εξέταση πραγματοποιείται υπό ήπια ενδοφλέβια μέθη και είναι απολύτως ανώδυνη.
Αν δεν έχω συμπτώματα, χρειάζεται να ελεγχθώ;
Ναι. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να αναπτυχθεί «σιωπηλά». Ο προληπτικός έλεγχος σώζει ζωές.
Κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβάνω την κολονοσκόπηση;
Κάθε 10 χρόνια εφόσον η πρώτη είναι φυσιολογική, ή νωρίτερα εάν βρεθούν πολύποδες ή ανήκετε σε ομάδα αυξημένου κινδύνου.
Υπάρχουν εναλλακτικές εξετάσεις;
Υπάρχουν εξετάσεις κοπράνων (αιμοσφαιρίνη, DNA), αλλά δεν υποκαθιστούν πλήρως την κολονοσκόπηση, η οποία προσφέρει ταυτόχρονα διάγνωση και θεραπεία.
Η πρόληψη σώζει ζωές — ειδικά όταν ξεκινά εγκαίρως.
Επικοινωνήστε με τον Δρ. Αργυρόπουλο Θεόδωρο για να προγραμματίσετε τον προληπτικό έλεγχο του παχέος εντέρου και να λάβετε εξατομικευμένες οδηγίες προετοιμασίας.
Επενδύστε στην υγεία του πεπτικού σας συστήματος.